Jak czyścić uszy?

Ostatnio aktualizowane: 29.03.24

 

Czyszczenie uszu to element codziennej pielęgnacji. Zalegająca w przewodzie słuchowym woskowina powoduje dyskomfort, uczucie zatkania, a czasem nawet szum w uszach lub problemy ze słuchem. Każdy samodzielnie stara się czyścić małżowinę i ucho, jednak niewiele osób wie, że popularne sposoby pielęgnacji mogą być również niebezpieczne. Jak prawidłowo czyścić uszy?

 

Funkcje woskowiny usznej

W przewodzie słuchowym każdego człowieka gromadzi się lepka woskowina uszna, której nadmiar trzeba usuwać. Czy jednak jest ona potrzebna i dlaczego powstaje? Powstawanie takiej woskowiny w przewodzie słuchowym to zupełnie naturalny proces, który nie jest bez znaczenia. Ta woskowata substancja o żółtym zabarwieniu ma na celu przede wszystkim oczyszczanie wnętrza ucha i ochronę jego wrażliwych struktur. Lepka woskowina wyłapuje różnego rodzaju zabrudzenia, od kurzu, po drobnoustroje i martwe komórki skóry. Powstaje ona w przewodzie słuchowym, a na skutek poruszania szczęką i żucia przesuwa się na skraj małżowiny usznej. Tam substancja wysycha i złuszcza się, dlatego łatwo można ją usunąć. Woskowina w uchu ma również inną funkcję. Natłuszcza wnętrze przewodów słuchowych, dzięki czemu nie wysychają i nie swędzą.  

 

Kiedy ucho jest zatkane?

Czasem jednak woskowina, która powinna być usuwana w sposób naturalny z ucha, zalega w przewodzie słuchowym. Jej nadmiar powoduje zatkanie całego kanału. Dlaczego tak się dzieje? Gromadzenie się woskowiny usznej jest przypadłością, z którą często zmagają się osoby z wąskim przewodem słuchowym. Problem nadmiaru kleistej substancji jest także typowy dla chorób skórnych w obrębie ucha oraz u osób starszych. Usuwanie woskowiny usznej z przewodu słuchowego jest również utrudnione na skutek stosowania zatyczek oraz słuchawek dousznych.

Objawy zatkanego przewodu słuchowego mogą być nieprzyjemne. Często pierwszymi oznakami, że woskowina zalega w kanale, są problemy ze słuchem, swędzenie, szum lub uczucie pełności w uchu. Może pojawić się także wysięk z przewodu słuchowego, a nawet ból, zawroty głowy czy większa skłonność do infekcji. Spowodowane jest to gromadzeniem się bakterii w uchu, które nie mogą zostać usunięte razem z woskowiną. Osoby, które odczuwają dyskomfort lub lekkie dolegliwości ze strony przewodu słuchowego, decydują się poradzić sobie z dyskomfortem samodzielnie. Warto jednak wiedzieć, że domowe sposoby na zatkane ucho, często mogą pogorszyć sytuację lub doprowadzić do innych, poważniejszych problemów. Dlatego, jeśli odczuwasz wspomniane wyżej dolegliwości, warto udać się do laryngologa.

Zatkanie przewodu słuchowego przez nadmiar gromadzącej się wewnątrz woskowiny może prowadzić nawet do rozwoju infekcji i zapalenia ucha. Dzieje się tak przez duże ilości bakterii, które znajdują się w lepkiej substancji i nie są regularnie transportowane na zewnątrz, poza wewnętrzne struktury całego kanału słuchowego. W takiej sytuacji nie wystarczy usuwanie woskowiny z ucha wodą utlenioną czy innym popularnym środkiem. Niezbędna będzie wizyta u laryngologa. Trzeba bowiem wykonać szereg badań, zlokalizować źródło choroby, która może rozwijać się w jednej z trzech części ucha: Zewnętrznej, środkowej lub wewnętrznej. Do najczęstszych objawów zapalenia ucha zalicza się przede wszystkim: gorączkę, ból, ropną wydzieliną, a nawet opuchliznę i ograniczenie (czasem nawet całkowitą utratę) słuchu.  

 

Domowe sposoby czyszczenia uszu

Jednym z najpopularniejszych sposobów na usuwanie woskowiny z ucha jest wykorzystanie specjalnie do tego przeznaczonych patyczków higienicznych. Są chętnie używane przez wiele osób, które traktują je jako jedyny sposób pielęgnacji przewodu słuchowego. Niestety, patyczki higieniczne nie są dobrym rozwiązaniem, ani na co dzień, ani w sytuacji, gdy gromadzi się duża ilość woskowiny. Dlaczego czyszczenie uszu tym sposobem jest nieodpowiednie? Przewód słuchowy to pewnego rodzaju rurka, w której zbiera się woskowina. Próba usunięcia zanieczyszczeń patyczkiem, który jest niewiele węższy od tego kanału, sprawia, że lepka substancja zostaje jedynie mocniej wepchnięta w głąb ucha. Ryzyko stwarza także głębokie umieszczanie przedmiotu w przewodzie słuchowym. Może to skutkować uszkodzeniem błony bębenkowej. Przesuwana w głąb ucha woskowina może także tam stwardnieć, powodując nawet utratę słuchu. Dlatego patyczki higieniczne nie nadają się do czyszczenia uszu.

Innym domowym sposobem na pozbycie się z uszu woskowiny, równie niebezpiecznym i niezalecanym jak stosowanie patyczków higienicznych, jest świecowanie. Samodzielnie wykonanie takiego zabiegu może być powodem trwałego uszkodzenia przewodu słuchowego. Świecowanie polega na usuwaniu nadmiaru woskowiny za pomocą podgrzanego wosku ze świecy. Rozgrzana substancja może jednak stanowić zagrożenie, dlatego nie zaleca się wykonywania takich zabiegów samodzielnie w domu.

Niektórzy, chcąc pozbyć się nadmiaru woskowiny, koncentrują się na płukaniu uszu różnego rodzaju roztworami. Na czym polega ta metoda? Przygotowaną wcześniej substancję wprowadza się bezpośrednio do przewodu słuchowego. Tam ma ona za zadanie rozpuścić woskowinę, która po kilku minutach powinna wypłynąć na brzeg małżowiny. Najczęściej do tej metody wykorzystywana jest strzykawka do płukania ucha, zwykle o pojemności ok. 20 – 30 mililitrów. Aby wykonać taki zabieg czyszczenia ucha, trzeba usiąść w pozycji wyprostowanej, najlepiej z ręcznikiem na ramieniu. Końcówkę strzykawki umieszcza się w uchu, kierując ją delikatnie do tyłu i ku górze. Następnie powoli wtłacza się płyn do kanału. Za intensywne wprowadzanie preparatu do przewodu słuchowego może skutkować uszkodzeniem ucha. Czyszczenie uszu strzykawką należy przerwać, gdy tylko poczuje się ucisk, ból lub jakikolwiek dyskomfort. Jeśli mimo zastosowania roztworu kilkukrotnie, nadal odczuwasz nadmiar woskowiny, warto udać się do laryngologa. Należy pamiętać, aby przeprowadzać cały zabieg delikatnie. Za mocne ciśnienie wody może doprowadzić do perforacji błony bębenkowej, czyli naruszenia jej struktury. W efekcie płyn przedostanie się do środkowej części ucha. Czy płukanie ucha może przeprowadzić każdy? Taka metoda nie może być stosowana przez osoby z perforacją błony bębenkowej, z chorobami skóry w obrębie przewodu słuchowego i małżowiny, osoby z cukrzycą, a także po drenażu i z osłabioną odpornością.

Czym czyścić uszy wykorzystując metodę płukania? Decydując się na zastosowanie wody, warto upewnić się, czy jest ona sterylna. Dlatego lepiej nie wykorzystywać wody z kranu. Zamiast niej sprawdzi się roztwór soli fizjologicznej. Nie tylko rozpuści on zalegającą w uchu woskowinę, ale także nawilży przewód słuchowy. Można przeprowadzić także płukanie ucha wodą utlenioną. Wystarczy kilka kropel, aby usunąć nadmiar woskowiny. Najpierw wlewa się niewielką ilość płynu, aby sprawdzić, czy nie pojawi się reakcja organizmu. Następnie można wlać kolejnych kilka kropel i pozostawić je w uchu na ok. 5 minut. Po tym czasie płyn zbiera się wacikiem lub ściereczką. Dlaczego przydatna może okazać się wiedza, jak czyścić uszy wodą utlenioną? Ponieważ środek ten często okazuje się pomocny przy chorobach wywołanych przez patogeny żyjące w środowiskach beztlenowych.

Gotowe preparaty

W aptekach można znaleźć gotowe zestawy do płukania uszu lub inne preparaty, mające na celu usunięcie zalegającej woskowiny. Czy jednak są skuteczne i czy warto ich używać? Różnego rodzaju krople i spraye to dobre rozwiązanie wtedy, gdy woskowina nie zalega jeszcze głęboko w przewodzie słuchowym. Po kilku dniach regularnego stosowania powinny rozmiękczyć lepką substancję na tyle, aby możliwe było jej wygodne usunięcie. Niektóre środki dostępne w aptekach wymagają wcześniejszego ogrzania w dłoni, aby zyskały plastyczność. W ich składzie często można znaleźć oliwę z oliwek, glicerynę czy olej mineralny. Struktura tych substancji przypomina woskowinę w uchu, dlatego wspierają one naturalne oczyszczanie przewodu słuchowego. Zwykle spraye i krople to dobre przygotowanie do wizyty u laryngologa. Przeciwwskazaniem do ich stosowania jest perforacja błony bębenkowej, jej drenaż czy różne choroby skórne w obrębie ucha. Przed wykorzystaniem jakiegokolwiek gotowego preparatu należy zapoznać się z treścią dołączonej do niego ulotki. Znajdują się w niej wszystkie przeciwwskazania, możliwe skutki uboczne oraz przede wszystkim informacja, jak wypłukać ucho danym preparatem.  

 

Codzienna pielęgnacja

Jak wyczyścić uszy, aby usunąć zalegającą w przewodzie słuchowym woskowinę, a jednocześnie nie uszkodzić kanału? Istotna jest przede wszystkim codzienna pielęgnacja. Podczas kąpieli w wannie, trzeba zadbać nie tylko o umycie ciała, ale również uszu. Dobra sól do kąpieli pozwoli się zrelaksować, a ciepła woda oczyści przewód słuchowy. Wystarczy do ucha wlać małą ilość płynu, ale nie kierując strumienia bezpośrednio do środka kanału, aby nie uszkodzić bębenka. Zewnętrzną część ucha, małżowinę, można umyć za pomocą zwilżonej ściereczki. Trzeba jedynie delikatnie przetrzeć nią skórę. W ten sposób można łatwo usunąć zaschniętą woskowinę, która wydostała się z przewodu słuchowego i zalega na zewnątrz małżowiny usznej. Płukanie ucha w domu zaleca się jedynie sporadycznie, raz na kilka tygodni. Można w tym celu użyć zarówno gotowych preparatów, jak i wykonanych samodzielnie. Trzeba jednak pamiętać, aby woda nie była gorąca, a jedynie letnia. Domowy płyn do płukania ucha powinien być także sterylny i wykonany z wysokiej jakości składników. Irygacji nie powinny przeprowadzać osoby z naruszoną strukturą przewody słuchowego lub bębenka, co zostało opisane powyżej. Profilaktyka, czyli częste stosowanie wspomnianych już preparatów na bazie oliwy, oleju czy gliceryny pozwala zmiękczyć zalegającą woskowinę. W ten sposób łatwiej wydostaje się ona z przewodu słuchowego do ucha zewnętrznego, skąd można ją bezpiecznie usunąć. W codziennej pielęgnacji istotne jest bowiem, aby wspomóc naturalne procesy oczyszczania się uszu. Tak naprawdę nie trzeba wiedzieć, jak przepłukać ucho, a jak o nie prawidłowo zadbać.  

Czyszczenie uszu dziecka

Rodzice małych dzieci często zastanawiają się, jak czyścić uszy niemowlaka. W przewodzie słuchowym malucha również zbiera się woskowina, tak, jak u osób dorosłych. Rodzice chcą więc usunąć jej nadmiar, ale nie wiedzą, jakich przedmiotów do tego użyć i co zrobić, aby nie uszkodzić kanału. Zatem, jak czyścić uszy dziecka i w jaki sposób zmniejszyć ilość woskowiny w uchu malucha? Większość specjalistów radzi, aby pozostawić ją, aż sama wydostanie się poza przewód słuchowy. Ucho dziecka powinno się czyścić jedynie na zewnątrz, przecierając małżowinę delikatną, wilgotną ściereczką. Woskowina w uchu dziecka spełnia tę samą funkcję, co u osób dorosłych, ale w pierwszych latach życia jest znacznie ważniejsza. Przede wszystkim chroni przewód słuchowy malucha przed rozwojem infekcji ucha. Jak myć uszy podczas kąpieli? Małżowinę dziecka powinno się przemywać mokrą ściereczką 2 razy w tygodniu. W czasie kąpieli należy dbać, aby nie zamoczyć przewodu słuchowego. W mokrym i ciepłym środowisku szybciej rozwijają się bakterie. Czasem może jednak zdarzyć się, że ilość zalegającej w uchu dziecka woskowiny jest za duża i powoduje nieprzyjemne dolegliwości. W takich sytuacjach może pojawić się kaszel, bóle głowy czy niedosłuch. Należy wtedy udać się do laryngologa, aby to lekarz precyzyjnie i za pomocą specjalnych przyrządów oczyścił przewód słuchowy dziecka. Czy można używać aptecznych preparatów, sprayu lub kropel do wyczyszczenia uszu malucha? Tylko po konsultacji z lekarzem i zgodnie z jego zaleceniami. Ucho malucha to wrażliwy narząd, o który trzeba odpowiednio dbać. Skóra powinna być właściwie nawilżona, a środowisko wewnątrz przewodu słuchowego nie może sprzyjać rozwojowi bakterii. 

 

Kiedy umówić się do laryngologa?

Popularne są różnego rodzaju domowe sposoby na usuwanie woskowiny z uszu. W efekcie większość osób unika wizyt u laryngologa. Takie działanie może jednak doprowadzić do późniejszych problemów ze słuchem, rozwoju niektórych chorób czy uszkodzeń przewodu słuchowego. Wszystko to może być wynikiem stosowania nieodpowiednich przedmiotów i preparatów oraz nieumiejętne używanie ich. Warto więc regularnie odwiedzać laryngologa, który wie, jak czyścić uszy. Może zrobić to na kilka sposobów, używając specjalnego haczyka, który wyjmuje korek utworzony z zalegającej woskowiny. Lekarz robi to bezpiecznie i w sposób niezagrażający uszkodzeniem wnętrza ucha. Laryngolog wie także, czym płukać uszy i jak nie uszkodzić bębenka podczas całej procedury. Do lekarza warto się udać także wtedy, gdy odczuwa się nadmierne zatkanie przewodu słuchowego. Szum w uszach, uczucie pełności, niedosłuch to tylko niektóre objawy problemów z gromadzeniem się lepkiej substancji. Usuwanie woskowiny z uszu przez laryngologa jest bezpieczne i pozwala zapobiegać rozwojowi infekcji. Do lekarza powinny regularnie udawać się także osoby, które noszą aparaty słuchowe, przeszły różnego rodzaju zabiegi chirurgiczne czy mają uszkodzoną błonę bębenkową.  

 

 

Dodaj komentarz

0 KOMENTARZ