Jak myć ręce?

Prawidłowa higiena rąk jest niezwykle ważna, nie tylko w dobie pandemii. Wszyscy wiemy, że trzeba myć dłonie po kontaktach z przedmiotami, na których mogą gromadzić się bakterie. Taka higiena ma przede wszystkim uchronić nas i naszych najbliższych przed rozwojem różnych rodzajów chorób. Aby jednak była skuteczna, właściwego mycia rąk trzeba się nauczyć.

Kiedy myć ręce?

Pandemia koronawirusa nauczyła nas większego dbania o higieniczne mycie rąk, przede wszystkim w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się koronawirusa. Wirus łatwo przenikający do organizmu, znajduje się na przedmiotach, których codziennie dotykają setki ludzi. Szybko przenosi się również na inne sposoby, dlatego walka z nim to trudne zadanie. Z tego powodu tak istotne jest, aby robić wszystko, co możliwe i zatrzymać jego rozwój. Przede wszystkim należy unikać zatłoczonych miejsc, zasłaniać nos i usta, a także pozostawać w domu, gdy odczuwa się objawy chorobowe. Kluczowe jest jednak właśnie mycie rąk, czyli coś, co i tak robiliśmy codziennie. Obecnie jednak, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, trzeba zadbać, aby ta higiena była przeprowadzana w sposób prawidłowy. Dlaczego tak ważne jest mycie rąk? Koronawirus przedostaje się do organizmu przez błony śluzowe oczu, ust i nosa. Wirus, który znajduje się na powierzchni dłoni, może łatwo przenieść się na twarz, gdy się ją dotyka. Dlatego trzeba dokładnie zmyć go z rąk, aby uniknąć zakażenia. Dłonie powinno się solidnie umyć po każdym powrocie do domu — najlepiej niech będzie to pierwsza czynność po wejściu do mieszkania. Higiena rąk powinna być kwestią priorytetową również poza domem, w miejscach publicznych. Jeśli mamy taką możliwość, powinniśmy zadbać o umycie lub zdezynfekowanie dłoni. Ciepła woda i mydło mogą zmyć większość wirusów i bakterii znajdujących się na rękach. Środki myjące są także pomocne w niszczeniu osłonek lipidowych wirusów osłonowych, w tym właśnie koronawirusa.

Prawidłowe mycie rąk jest jednak ważne nie tylko w okresie pandemii. Również wtedy, gdy okres zagrożenia się skończy, trzeba będzie nadal dbać o higienę. W ten sposób można uniknąć zarażenia się różnego rodzaju chorobami. Bakterie i wirusy będą nam towarzyszyć nieustannie i zawsze będą stanowić zagrożenie dla naszego zdrowia. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, jak myć ręce. Wiele chorób wywoływanych jest właśnie przez bakterie i wirusy przenoszone na dłoniach. Dostają się one do organizmu przez błony śluzowe, po tym, jak zostały przeniesione z rąk na twarz. Od 2008 roku ONZ ustanowiła Światowy Dzień Mycia Rąk, który przypada na 15 października. Jeśli odpowiednia higiena dłoni ma nawet swoje święto, oznacza to, że musi być bardzo ważna.

Kiedy zatem myć ręce? Obecnie, w dobie pandemii, jak najczęściej. Nie zawsze będziemy żyć w stanie takiego zagrożenia zdrowia, więc jak radzić sobie z higieną wtedy? Przede wszystkim trzeba myć ręce po wyjściu z pracy i powrocie z miejsc publicznych. Łatwo można przynieść na skórze różne niebezpieczne bakterie do domu, gdzie mogą przebywać inni domownicy o słabszej odporności. O higienę trzeba dbać również, nie przebywając w miejscach publicznych. Oznacza to, że po każdym skorzystaniu z toalety, nawet w domu, trzeba umyć dłonie. Podobnie przed przygotowaniem posiłku oraz przed spożyciem go. Jeśli podczas gotowania miało się styczność z surowym mięsem, rybami czy z warzywami i owocami także powinno się umyć ręce. W trakcie choroby, po użyciu chusteczki higienicznej, kichnięciu czy kaszlnięciu w łokieć lub dłonie, również należy je wyczyścić. W ten sposób bakterie chorobotwórcze nie będą się rozprzestrzeniać. Po każdorazowym kontakcie ze zwierzęciem, uprzątnięciu jego kuwety czy zmianie pieluchy dziecku także trzeba zadbać o higienę. Każdy kontakt z płynami ustrojowymi ludzi lub zwierząt powinien być sygnałem do wyczyszczenia dłoni. Jest to tak zwane socjalne mycie rąk.  

Czego używać do higieny dłoni?

Aby skutecznie wyeliminować bakterie na rękach, trzeba zadbać również o produkty do higieny. Tak naprawdę wystarczy zwykłe mydło w kostce lub płynie. Decydując się na produkt z pompką, warto zadbać, aby nie dotykać opakowania po umyciu rąk. Dozownik można nacisnąć łokciem lub przez kawałek papieru. Najlepiej do usuwania bakterii sprawdza się woda ciepła. Nie powinna być ani za zimna, ani za gorąca. Dobrym rozwiązaniem jest także wykorzystywanie czystego ręcznika, na którym nie zdążyły zgromadzić się wirusy i bakterie do wycierania rąk po myciu. Warto go często prać i wymieniać na nowy.

Innym sposobem na pozbycie się wirusów z powierzchni dłoni, szczególnie w miejscach publicznych, gdy nie ma się dostępu do wody i mydła, są środki dezynfekujące. Płyny i żele trzeba jednak odpowiednio stosować, aby były skuteczne. Przede wszystkim warto wiedzieć, że brudne ręce blokują działanie tego typu preparatów. Zanieczyszczenia uniemożliwiają efektywne wyeliminowanie bakterii i wirusów z powierzchni skóry. Dlatego przed zdezynfekowaniem dłoni warto opłukać je wodą lub przetrzeć mokrą chusteczką. Czym dezynfekować ręce? Skuteczność zapewniają preparaty, które zawierają minimum 70% alkoholu. Znajdujący się w nich etanol ma działanie bakteriobójcze, eliminuje także wirusy i grzyby. Dezynfekcja różnymi środkami będzie skuteczna tylko wtedy, gdy będzie przeprowadzona prawidłowo. Warto więc wiedzieć, nie tylko jak myć, ale również, jak dezynfekować ręce. Przede wszystkim należy nałożyć na dłonie odpowiednią ilość preparatu, czyli ok. 3 ml. Trzeba wcierać go w skórę przez kilkanaście sekund, dbając o to, aby rozprowadzić go po całej powierzchni dłoni, również na kciuku i między palcami. Przez cały czas dłonie powinny być wilgotne. Jeśli środek dezynfekujący wchłonie się wcześniej, należy nałożyć dodatkową ilość na ręce. Dobrym rozwiązaniem może okazać się również mydło dezynfekujące do rąk ustawione obok domowej umywalki.  

Prawidłowa technika

Kluczową kwestią we właściwej higienie dłoni, jest prawidłowa technika mycia rąk. Często czyszczenie trwa tylko kilka sekund, a w tym czasie żadne mydło nie zdąży wyeliminować nawet połowy bakterii. Nie tylko za krótki czas stanowi problem. Omijanie wielu miejsc na dłoniach powoduje, że wirusy i bakterie wciąż znajdują się na rękach, na przykład między palcami lub na ich czubkach. W efekcie nawet mimo stosowania się do zasad higieny i mycia rąk po powrocie do domu można przenieść różnego rodzaju zarazki do swojego organizmu. Dlatego przydatna może okazać się instrukcja mycia rąk w formie obrazkowej. Warto przykleić ją na ścianie w łazience, w zasięgu wzroku, aby zawsze pamiętać, jak prawidłowo czyścić dłonie.

Zasady mycia rąk są ustalane przez wiele organizacji odpowiedzialnych za zdrowie publiczne, na przykład przez WHO czy Główny Inspektorat Sanitarny. Większość podawanych przez różne instytucje instrukcji jest zbieżna. Dlatego wystarczy zapamiętać kilka zasad i sekwencji, dzięki którym prawidłowe mycie rąk będzie możliwe. Jak zatem powinna wyglądać codzienna higiena dłoni?

• Najpierw należy zwilżyć dłonie ciepłą wodą. W zagłębienie dłoni trzeba nałożyć środek myjący, czyli najczęściej mydło.

• Mycie warto zacząć od pocierania rąk wewnętrznymi stronami. Najlepiej sprawdzą się ruchy koliste. 

• Wnętrzem jednej dłoni należy pocierać wierzch drugiej ręki. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na przestrzenie między palcami, w których gromadzi się najwięcej bakterii. Następnie należy wykonać to samo na drugiej ręce.

• Kolejnym krokiem jest ponowne umycie przestrzeni między palcami, tym razem splatając je ze sobą i pocierając.

• Trzeba następnie zgiąć jedną rękę w pięść i pocierać nią o wewnętrzną stronę drugiej dłoni. Po czym należy zmienić ręce.

• Następnie trzeba umyć kciuki. W tym celu należy objąć palec przeciwną dłonią, wyszorować go dokładnie i zmienić ręce.

• Ostatnim krokiem jest oczyszczenie opuszków palców jednej i drugiej dłoni.

• Po umyciu dłoni należy zmyć mydło pod ciepłą, bieżącą wodą.

• Podczas suszenia rąk nie należy używać brudnych ręczników. Warto unikać także automatycznych suszarek w miejscach publicznych. Gromadzą się na nich liczne bakterie, które są wydmuchiwane na dłonie wraz ze strumieniem powietrza.

• Zakręcając wodę, trzeba pamiętać, aby nie dotykać kurka na kranie. Najlepiej zrobić to przez papierowy ręcznik, który następnie należy wyrzucić.

Dla niektórych osób jest to z pewnością lekko skomplikowana procedura. Mycie i dezynfekcja rąk są jednak niezbędne do skutecznego usuwania bakterii i wirusów z dłoni. Cały proces czyszczenia powinien trwać ok. 30 sekund. Można w tym czasie recytować alfabet, ulubiony wiersz lub nucić piosenkę. Dzięki temu czas szybciej minie i łatwiej będzie szorować skórę dłoni przez zalecane 30 sekund. Trzeba także pamiętać, aby przed przystąpieniem do czyszczenia rąk, zdjąć z palców i nadgarstków całą biżuterię. Warto zadbać także o paznokcie, szorując je na przykład specjalną szczoteczką. Szczególnie jeśli są długie i mogą zbierać się pod nimi zabrudzenia, a tym samym bakterie i wirusy.

W dobie pandemii niektórzy zalecają nawet chirurgiczne mycie rąk. Czym różni się ono od standardowego czyszczenia dłoni? Przede wszystkim długością. Cała procedura nazywana jest także metodą Ayliffe’a. Mikrobiolog Graham Ayliffe opracował schemat, który umożliwia dokładne oczyszczenie skóry z wirusów i bakterii. Taka metoda jest stosowana przede wszystkim przez lekarzy, którzy przygotowują się do przeprowadzenia zabiegów i operacji. Stąd jej popularna nazwa — metoda chirurgiczna. Jak prawidłowo myć ręce stosując schemat Ayliffe’a? Cały proces wygląda tak samo, jak opisany powyżej, trwa jedynie znacznie dłużej. Każdą z opisanych czynności trzeba bowiem powtórzyć 5 razy. W efekcie mycie i dezynfekcja rąk trwa nie 30 sekund, a kilka minut.

W przypadku dezynfekcji rąk specjalnymi płynami na bazie alkoholu można wykorzystać podobny schemat, jak ten, opisany powyżej. Warto pamiętać, że częste mycie rąk, a szczególnie stosowanie żeli dezynfekujących, powoduje wysychanie naskórka na dłoniach. Dlatego trzeba o skórę odpowiednio zadbać. Przede wszystkim należy pamiętać o właściwym nawilżaniu. Suchy naskórek może pękać, wysuszać się i dawać objawy podobne do egzemy. Stosując płyny dezynfekujące, warto szukać takich z dodatkiem gliceryny lub aloesu. Częste mycie dłoni może także wpływać negatywnie na wygląd manicure. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest stosowanie mocnych, utwardzanych lakierów. Zestaw startowy do hybryd pozwoli zadbać o paznokcie nawet w dobie pandemii i nieustannego mycia i odkażania dłoni.  

Jak zachęcić dziecko do mycia rąk?

Nawet jeśli dorośli wiedzą, jak dokładnie myć ręce, nie zawsze potrafią tę wiedzę przekazać dziecku. Maluchy powinny jednak rozumieć, dlaczego higiena jest ważna i stosować się do jej zasad. Dlatego dziecko powinno się uczyć prawidłowego mycia dłoni już od najmłodszych lat. Jak to zrobić? Dobrym rozwiązaniem może być kolorowanka. Mycie rąk będzie przyjemniejsze, jeśli będzie kojarzyć się z zabawą. Znajdź rysunek związany z higieną dłoni i daj dziecku do pokolorowania. Po takiej rozrywce maluch może sam chcieć powtórzyć to, co widział na obrazku. Innym sposobem jest ciekawa, kolorowa i wesoła instrukcja dla dzieci „jak myć ręce”. Powieszona na ścianie obok umywalki będzie nieustannie przypominać kilkulatkowi, jak zadbać o swoją higienę.

Warto również pamiętać, że dzieci uczą się przez naśladowanie dorosłych. Przede wszystkim jednak bardzo chętnie tych dorosłych imitują. Jeśli więc zauważą, że rodzic, dziadkowie czy opiekun myje dłonie, maluch z pewnością będzie chciał to powtórzyć. Warto także zadbać o komfort dziecka. Dodatkowy stołeczek czy podstawka ułatwią kilkulatkowi dosięgnięcie do umywalki, dzięki czemu maluch z pewnością nie zniechęci się trudnym zadaniem. Pomóc mogą także specjalnie mydła i osobny, kolorowy ręcznik. Niektóre dzieci wolą jednak korzystać z tych samych przedmiotów, co osoba dorosła. Dlatego warto pamiętać, że nauka, jak dokładnie myć ręce, powinna być dostosowana do indywidualnych preferencji kilkulatka. Higienę dłoni można także zamienić w zabawę dla dziecka. Tworzenie piany z mydła, czy wykonywanie dziwnych dźwięków namydlonymi dłońmi może być zachętą dla malucha. Trzeba przede wszystkim pamiętać, że dziecko naśladuje rodziców. Dlatego, jeśli osoba dorosła będzie przykładać uwagę do higieny i starannie myć dłonie, maluch będzie chciał zrobić to samo.