Kasyna online na prawdziwe pieniądze w Polsce: Prawo i rzeczywistość

Pomimo licznych aktów prawnych, które od kilkunastu lat starały się uporządkować sytuację branży hazardowej, temat ten w Polsce wciąż pozostaje aktualny. Gorące dyskusje budzi w szczególności legalność kasyn online mieszczących się poza terytorium Polski. Z jednej strony mamy surowe prawo, które karze graczy za obstawianie w kasynach offshore, z drugiej – rosnącą szarą strefę. 

Zdaniem ekspertów obowiązujące w Polsce przepisy – w szczególności akt prawny z 19.11.2009, zwany powszechnie ustawą hazardową, wraz z kolejnymi nowelizacjami – stanowi niezbyt udaną odpowiedź na problemy, o których wspominał ustawodawca, kierujący się dobrem publicznym i likwidacją szarej strefy. Pomimo najsurowszych przepisów w całej Unii Europejskiej, szara strefa hazardowa w Polsce ma się całkiem dobrze. Miliardy złotych zamiast trafiać do urzędów skarbowych, trafiają do kieszeni firm zarejestrowanych na Malcie, Curacao czy w Tasmanii. Rośnie także liczba osób uzależnionych i grających „problemowo”.

Powstaje więc pytanie, czy obowiązujące w Polsce prawo jest skuteczne. Aby na nie odpowiedzieć, warto przyjrzeć się z bliska teorii, czyli samej ustawie, a także praktyce – czyli zwyczajom polskich graczy.

Okoliczności powstania nowej ustawy hazardowej w Polsce

Do 2009 roku obowiązywała w Polsce ustawa hazardowa, przegłosowana w roku 1992. 17 lat po jej uchwaleniu, podczas trwających prac nad jej nowelizacją, prasa ujawniła naciski na polityków ze strony lobbystów – ludzi żywotnie zainteresowanych przepchnięciem korzystnych dla nich zapisów. 

Powołana do wyjaśnienia całej sprawy komisja śledcza wskazała szereg nieprawidłowości podczas prac legislacyjnych. Stenogramy z rozmów obciążały polityków partii rządzącej i skutki polityczne afery odbiły się w kraju szerokim echem. Wobec powyższego rząd zajął się w przyspieszonym tempie pracami nad zmianą przepisów. Atmosfera skandalu nie sprzyjała jakiejkolwiek debacie z udziałem przedstawicieli branży bukmacherskiej i kasynowej. W efekcie ustawodawca położył nacisk na restrykcje, uwzględniając jedynie interes Państwa. Jak się później okazało, był to błąd, który rokrocznie kosztuje budżet miliardy złotych.

Główne obszary zmian w przepisach po 2009 roku

Politycy w kolejnych latach koncentrowali swoje wysiłki na regulacji głównie rynku zakładów sportowych, automatów do gier oraz hazardu w Internecie, który przez całe lata nie podlegał żadnym zasadom. Politycy wskazywali w szczególności na:

• Brak szczelności systemu podatkowego – gracze korzystający z usług zagranicznych bukmacherów oraz kasyn internetowych nie odprowadzali podatków od wygranych. Same domy gry również nie płaciły w Polsce jakichkolwiek podatków.

• Konieczność wprowadzenia licencji – krokiem w stronę uporządkowania rynku miały być zezwolenia na prowadzenie salonów z ruletką czy pokerem, a także zakładów sportowych i legalnych kasyn na prawdziwe pieniądze w Polsce.

• Potrzebę stworzenia alternatywy – w szczególności dla setek zagranicznych kasyn online w Polsce, które działały bez zgody i akceptowały polskich graczy.

• Uporządkowanie kwestii pokera – ta gra karciana oprócz polskiego kasyna online była solą w oku polskiego rządu.

• Ograniczenie szkód – obawy przed tym, że osoby nieletnie mogą korzystać z kasyn w sieci oraz z domów gry stacjonarnych skłoniła polityków do doprecyzowania przepisów związanych z reklamą i marketingiem kasyn oraz zakładów sportowych

Co się zmieniło po roku 2017?

Kolejna nowelizacja wprowadzona w roku 2017 doprowadziła do kolejnych obostrzeń w zakresie funkcjonowania kasyn online legalnie na prawdziwe pieniądze. Odczuli to w szczególności gracze, którzy do tej pory bezkarnie korzystali z ogromnej i niezwykle atrakcyjnej oferty kasynowej. Co dokładnie zmieniło się w porównaniu do wcześniejszej sytuacji?

Dodatkowe obostrzenia wprowadzone w nowelizacji ustawy z 2009 roku

„Ustawodawca wprowadził także zakaz pośrednictwa w płatnościach online na stronach objętych zakazem działalności z terytorium RP” – mówi Paweł Wołowiec, analityk branży e-gamblingu portalu KasynoPL, współtwórca listy legalnych kasyn na prawdziwe pieniądze w Polsce. Co to oznacza? Ano to, że zagraniczne kasyna online powinny w świetle przepisów uniemożliwiać składanie depozytu graczom z Polski.

„Nowe przepisy znacznie utrudniły również ubieganie się o licencję na prowadzenie kasyn naziemnych” – zauważa Wołowiec. „Nie dość, że na operatora nałożony został wysoki podatek sięgający aż 50%, w przypadku takich gier jak kości czy ruletka, to firma, która startuje w przetargu na otwarcie kasyna musi mieć status spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej z kapitałem minimum 5 mln PLN”.

Jedyne legalne kasyno w Polsce

Na mocy przepisów z roku 2017 Ministerstwo Finansów rękami Totalizatora Sportowego – spółki zajmującej się do tej pory głównie loteriami – uruchomiło pierwsze w pełni polskie i, jak na razie jedyne, kasyno online. Jeśli komukolwiek przyjdzie ochota na grę na automatach w sieci z terytorium Rzeczypospolitej, osoba ta musi zarejestrować się w Total Casino. Gra w jakimkolwiek innym kasynie offshore jest nielegalna. Oznacza to w praktyce, że państwo ma monopol na tego typu działalność. Pozostałe domeny powinny być blokowane przez providerów, tak jak poniższe przykładowe strony operatorów kasyn. 

Z pewnością fani gier hazardowych online mają prawo czuć się pokrzywdzeni na równi z miłośnikami pokera, który to został potraktowany jak automaty jednoręki bandyta i albo zszedł całkowicie do podziemia, albo wyniósł się za granicę (gdzie rozgrywane są Mistrzostwa Polski w tej grze karcianej? Ano na Słowacji). Nic dziwnego, że przepis przez polityków nazywany „ustawą hazardową” powinien nosić nazwę „ustawy antyhazardowej”.

Sytuacja kasyn online na pieniądze w porównaniu z innymi krajami Europy

Jak już pisaliśmy, pod względem restrykcji Polska posiada najsurowsze przepisy w Europie. Wciąż jest nam daleko do takich państw jak choćby Belgia, gdzie przepisy również nie ułatwiają działalności operatorom i graczom. W Belgii jednak działa aż 9 legalnych kasyn internetowych, w dodatku państwo wprawdzie licencjonuje hazard online, lecz nie ma monopolu na prowadzenie takiej działalności. Powoduje to, że na rynku belgijskim działają legalni, poważani zagraniczni operatorzy, a oferta gier w samych kasynach jest konkurencyjna w stosunku do kasyn offshore. W Belgii po prostu nie opłaca się omijać prawa.

Jeszcze dalej jest nam do Wielkiej Brytanii. Wyspiarze wprawdzie również wymagają licencji od operatora z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie, jednak:

• Gra w kasynach offshore nie jest zakazana

• Płatności w kasynach offshore nie są utrudniane

• Państwo nie posiada monopolu na prowadzenie kasyn na prawdziwe pieniądze w sieci ani stacjonarnych.

Ani Belgia ani Wielka Brytania nie zmagają się z problemem szarej strefy w takim stopniu co Polska. Czas więc zatem na liczby.

Szara strefa na rynku hazardu w Polsce

„W raportach publikowanych przez Ministerstwo Finansów padają liczby, których wiarygodność pozostaje wątpliwa” – komentuje udział szarej strefy hazardowej w Polsce Paweł Wołowiec.

Polska szara strefa hazardowa i bukmacherska za Totalizatorem Sportowym:

Patrząc na powyższą tabelę, można odnieść wrażenie, że sytuacja ulega poprawie i że coraz większy jest udział operatora Total Casino oraz jego legalnego kasyna i kilkunastu licencjonowanych bukmacherach. Jednak raporty firm zajmujących się wnikliwą analizą rynku nie pozostawiają na ministerialnych danych suchej nitki. Ernst & Young w raporcie z 2024 roku podaje, że szara strefa nadal wynosi w Polsce minimum 50% i że z roku na rok jej całkowita wartość rynkowa rośnie. Dlaczego? Wszystkiemu winne są podatki. Polscy operatorzy muszą płacić najwyższe podatki w Europie.

Raport Ernst & Young podaje, że tylko w 2020 roku zagraniczne kasyna obróciły prawie 12 mld PLN dzięki graczom z Polski. Procentowo szara strefa w Polsce jest nawet dwa razy większa niż wynosi europejska średnia. Czy zatem surowa polityka przynosi odwrotne skutki od zamierzonych? Według informacji udzielonej przez prof. Konrada Raczkowskiego raportu na temat polskiego rynku hazardowego tylko dwóch licencjonowanych bukmacherów generuje jakiekolwiek zyski, a reszta walczy o przetrwanie na rynku, gdzie podatki są dosłownie zabójcze.

Także gracze chętniej korzystają z kasyn offshore niż Total Casino. Powód? Między innymi podatki. Ponad połowa krajów UE wprowadziła opodatkowanie, w którym odlicza się od wygranej koszt wniesiony w celu jej uzyskania, innymi słowy osoba, która zostawiła w kasynie 10 tys. PLN w skali roku a wygrała 15 tys. powinna zapłacić podatek od różnicy a nie od tej drugiej kwoty. Na takie rozwiązania musimy niestety poczekać.

Sytuacja prawna na rynku hazardu w Polsce – podsumowanie

„2021 rok przyniósł w kręgach władzy pewnego rodzaju otwarcie na kwestię przepisów regulujących rynek hazardu w Polsce” – zauważa Paweł Wołowiec. „Wydaje się, że nastrój zaczyna sprzyjać reformie obowiązującego prawa. Będzie to być może oznaczało zmniejszenie podatków dla operatorów zakładów i częściowe rozszczelnienie rynku kasyn w sieci”. 

Jedyną motywacją dla rządzących mogą być pieniądze – obyśmy jednak zyskali na tym wszyscy.